Bursa’nın pazar esnafı sosyete pazarlarının son durumunu aktarırken toptancılara ve yapılan zamlara isyan etti.
CANSU ÖZDEMİR / BURSADA BUGÜN (BURSA İGFA)- Bursa Nilüfer’de Beşevler Mahallesi’nde her perşembe kurulan sosyete pazarındaki son durumu aktaran esnaf, havaların soğuması ve pek çok ürüne yüksek oranda zam gelmesi üzerine işlerin durgun olduğunu ifade etti. Toptan aldıkları ürünleri az kârla sattıklarını belirten pazarcılar, çoğu kez satış bile yapamadan evlerine döndüklerini, toptancıların zam tarifesi uyguladıklarını, müşterinin alım gücünün zamları karşılamadığını belirterek işlerin durgun olduğunu söyledi.
Uzun bir süredir işsiz olan, para kazanmanın yollarını pazar esnaflığı yaparak arayan bir satıcı işlerin durgun olduğunu belirtti. Satıcı gelen zamların pazar üzerindeki etkisini şu sözleriyle ifade etti; “Son 6 aydır işsizim. Şu an pazarcılıkla bir şeyler yapmaya çalışıyorum ama çoğu zaman belki de hiç para kazanmadan, bir parça bile satmadan eve gittiğimiz oluyor. Toptancılarla kıyasaya mücadele veriyorum. Yüksek fiyatlı ürün sunduğunuz zaman kimse dönüp bakmıyor. O yüzden toptancıdan alırken mücadele veriyorum ki daha uyguna alabileyim diye. Fiyatlar yüksek, her gün farklı bir fiyatla karşılaşıyoruz. Daha eskiye bakıldığında pazar o kadar yoğun olurmuş ki satıcılar ‘Biz kahvaltıyı akşam 5’te yapardık’ diyorlar. Şimdi göründüğü gibi bekliyoruz, kimse yok.”
Yıllardır pazar yerinde çalışan, iç giyim ürünleri satan esnaf, mağazalara göre pazardaki fiyatların uygun olduğunu belirtti. Ürün fiyatlarına gelen artışı vatandaşın alım gücünün karşılamadığını ifade eden satıcı şu sözleri söyledi; “Şu an işler çok düşük. Fiyatlar yükseldi, haliyle müşterinin alım gücü düştü. Havanın soğumasıyla da pek kimse yok. Pazar bomboş. Toptancı fiyatlarında her şey iki katına çıktı. Mesela bir alet 9-15 TL arasıydı, şimdi 25 TL’ye satıyoruz, para da kazanamıyoruz. Müşteriler fiyatları çok pahalı buluyor. Suçu da bizde buluyor, toptancıya veya hükümete kimse ses etmiyor. Kadınlar da haklı, yemeye mi yetişsin, pazara mı yetişsin. Parası olacak ki alabilecek. Paraları da haliyle yetmiyor. Mağazalara ve piyasaya göre bizim fiyatlarımız gerçekten uygun. Esnaf satamadığında mecburen uyguna veriyor. Çoğu zararına satabiliyor.”
Soğuk havalarda ürün satın almaya gelen müşterilerine teşekkürlerini ileten genç satıcı, şu an işlerin durgun olduğunu, yaz aylarına işlerde yoğunluk yaşanacağını şu sözleriyle aktardı; “Bu soğuk havalarda gelen müşterilere teşekkür ediyoruz. Malı sattıktan sonra ‘Bu havada geldiğiniz için teşekkür ediyoruz’ diyoruz. Ben olsam bu havada dışarı çıkmam. İşler de normal olarak düşük. İnşallah yaz aylarında patlama olacak, güzel işler olacak. Güzel hedeflerimiz var. Şu anda işlerin olmaması normal. Hava buz gibi. Piyasa allak bullak diyorlar ama herkeste para var. Gelen eli boş gitmiyor. 3 tane alacağına 2 tane alıyor kıymet biliyor.”
“ÜRÜN FİYATI KARGODAYKEN DEĞİŞİYOR”
Uzun zaman pazar yerinde çalışan, çiftçiye ve üretime değer veren esnaf, toptan ürün alımlarında yaşadığı zorlukları ve sosyete pazarının son durumunu şu sözleriyle ifade etti; “Ülkenin işi iyi değil ki bizim işimiz iyi olsun. Ülkenin işi iyi olursa, çiftçinin işi iyi olursa, emeklinin geliri iyi olursa her şey iyi olur. Eskiden harmana ürün verirlerdi. İnsanlar harmanını kaldırdığı zaman çocuğunun düğününü yapardı, evinin eksikliklerini alırdı. Şimdi öyle bir şey yok çünkü üretim yok. Üretim olmayınca satış olmaz, üretim olacak. Çiftçinin cebine para girecek ki bizim cebimize para girsin. Pazardaki talep oranı düşük, talep yok. Önceden bu pazarda sokaklarda bile yürünemezdi. Müşteri beklerdi ki poşetleyelim, parasını verelim, diğer müşteriye geçelim. Şimdi ürünlere bakan yok, fiyat soran yok. Gelir az olduğu için müşteri de biz de istediğimiz şeyi alamıyoruz. Fiyatlar daha kargoda gelirken değişiyor. Birinci siparişi verdikten sonra ikinci siparişte fiyat değişikliği ile karşılaşıyoruz. Nasıl olacak, müşteriye nasıl yansıtacaksınız? Sadece toptancılardan yüksek fiyatlarla karşılaşmıyoruz. Benzinciler bile zam geleceği için sistem bozuk diyerek benzin vermiyorlar. Böyle bir şey olamaz, olmamalı.”
ALIŞVERİŞTE TERCİH SOSYETE PAZARINDAN YANA
Sosyete pazarına alışverişe gelen vatandaşlar, ürünlere gelen zamları pahalı bulduğunu, yine de AVM’lere göre tercihlerinin sosyete pazarından yana olduğunu belirtti.
Sosyete pazarından alışveriş yapan bir vatandaş ürünlere gelen zamlarla birlikte pazar fiyatları ile AVM arasında fiyat farkının kalmadığını; “Fiyatlar pahalı, bir şey alamıyoruz. AVM yerine pazarı tercih ediyoruz ama fiyat da çok da bir fark yok. Bakıyoruz, geziyoruz çok da bir şey bulamıyoruz” sözleriyle aktardı.
Her hafta mutlaka sosyete pazarına uğrayan bir müşteri, pazardaki fiyatların geçen haftalara göre daha yüksek olduğunu; “Pazar daha önceye bakıldığında şimdi çok pahalılaşmış. Alınacak gibi değil. Gerçi çarşı ile mukayese edilemez ama şu an fiyatlar pahalı. Bazı şeylerin fiyatını her hafta soruyorum, bu hafta daha pahalı” sözleriyle belirtti.
Mağaza fiyatlarına göre sosyete pazarındaki fiyatların zamlı olsa da daha makul olduğunu belirten bir müşteri alışverişteki tercihini şu sözleriyle ifade etti; “Biraz zam var ama AVM’ye göre fiyatlar daha iyi. AVM’ye giremediğimiz için tercihimiz sosyete pazarından yana oluyor. Sürekli pazara geliyorum, zamlar olmuş ama yine de daha fiyatlar daha uygun.”
“ÜRÜN FİYATLARI UCUZ, ALICISI YOK”
Kadın giyim üzerine satış yapan esnaf, hammaddesine göre sattığı ürünlerin fiyatının ucuz olduğunu söyledi. Maliyetini bile kurtarmayan fiyata ürün sattığını belirten satıcı, ürünlerin ucuz olduğunu ancak alıcı müşteri olmadığını şu sözleriyle ifade etti; “İşler felaket, kötü. Her yer bomboş, pazarlarda insan yok. Pazarları bırakın caddelerde dahi insan yok. Geçen gün İhsaniye pazarından çıktım, normalde çok kabalık olan pazar kuruldu kurulalı inanın ilk kez gaz çekmeden evime kadar gittim. Sanki her yerde insan kıtlığı var. Sanırım son zamlar insanları etkiledi. Kendimden tarif edersem; gördüğünüz triko hırkanın bir yumağı 20 TL, en az on yumaktan çıksa 200 TL ve biz 50 TL’ye satıyoruz. Bedava yani bedava. 20 TL fiyat yazıyoruz, terziye gidin o fiyata paça katlarlar. Şu anda pazarda her şey çok ucuz. Fiyatlar ucuz olmasına rağmen bu şartlarda alan yok. Maliyeti 200 TL olan ürünü 50 TL’den satmamıza rağmen bile alan yok.”
Pazar alanında tatlı satan seyyar satıcı, fiyatların yüksek olduğunu, müşterinin pahalı fiyatlara tepki gösterdiğini ve işlerinin durma noktasında geldiğini şu sözleriyle ifade etti; “İşler şu anda durgun, durma noktasında. Her şey pahalı. Müşterilerden illaki tepki var ama yapacak bir şey yok. Fiyatların yükselmesinde bizim bir suçumuz yok. Hammaddeye zam yapıldı. Tek benim değil tüm esnafın işleri durgun. Hakkınızda hayırlısı olsun.”
‘PAZARDA DURUMLAR PERİŞAN’
Kadın giyim ve parça kumaş satışı yapan esnaf, toptancıların yapmış olduğu zamlara isyan etti. Özellikle ambalaj ürünlerine yapılan zammın, kâr oranını düşürdüğünü belirten satıcı, pazar yerlerinin denetlenmesi ile ilgili şu sözlerini dile getirdi; “Pazarda durumlar perişan. Pazar ölmüş cenazeyi kaldıran yok soğuk diye. Durgunluğun sebebi havanın soğukluğu değil zamların soğukluğu. 25 TL’ye aldığımız ürünü 35 TL’ye satıyoruz, tekrar almak istediğimizde 50 TL fiyatla karşılaşıyoruz. O yüzden 3-4 aydır İstanbul’a mal almaya gitmiyoruz. Hele Dolar’dan sonra küllü perişan. 1 TL zam geldiğinde üzerine 10 TL zam koyuluyor. Poşetleri 15 TL’den alıyorduk şimdi 32 TL’den alıyoruz. Sebebi ise Dolar yükseldi deniliyor. Dolar düştü, indirseler ya. Pazara gelip kontrol eden yok. Niye bu kadar zam geldiğini anlayamadım.”